Mento-de-jardin
Mentha spicata
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Mento-d'Espagno, Baume-verd, Mento-à-espi.
Nom en français : Menthe en épi.
Descripcioun :La mento-de-jardin, Menta spicata, plantado dins lis ouort, pòu s'escapa dins lou campestre. Es uno bastardo entre la mento-folo e lou mentastre (M. longifolia x M. suavolens) di proun vigourouso mai esterlo. A pres un pau de si dous parènt mai èi mai proche dóu mentastre. Li fueio soun pounchudo au contre d'aquéli dóu segound. A la meno sènso péu, ié dison, de cop que i'a, la subsp. glabrata.
Usanço :En Auto Tinèio, emé d'aiet e de juvert se fasié "la sauço verdo o sauço enrabiau" (J-L Domenge in LMT, op. cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 40 à 100 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Mentha
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 8 à 12 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Remarco : M. longifolia x M. suavolens
Juliet à setèmbre
Liò : Limas de ribiero
- Prado umido
- Ermas
- Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Mentha spicata L., 1753
(= Mentha viridis (L.) L., 1763 )
Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753